ԽՆՁՈՐԵՍԿ

ԽՆՁՈՐԵՍԿ

Խնձորեսկը գյուղ է ​​Հայաստանի հարավ-արևելքում՝ Սյունիքի մարզում։ Այն գտնվում է Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղու աջ կողմում՝ "Խոր ձորի" զառիթափ լանջերին, որտեղից, ըստ ավանդույթի, ստացել է իր անվանումը։

Պատմական քարանձավային գյուղը բաղկացած է ինչպես բնական, այնպես էլ տեխնածին քարանձավներից: Բնակելի բարձրության վրա, որոշ գնահատականներով ենթադրվում է, որ բնակչությունն աճել է մինչև 15000 մարդ: 19-րդ դարի վերջին Հին Խնձորեսկը Արևելյան Հայաստանի ամենամեծ գյուղն էր։ Քարանձավային կացարանները բնակեցված են եղել մինչև 1950-ականները, ապա խորհրդային պաշտոնյաները քարանձավները համարել են ոչ պիտանի և ոչ քաղաքակիրթ՝ ստիպելով մնացած գյուղացիներին հեռանալ իրենց կացարաններից։

Այսօր Հին Խնձորեսկում հաճախակի հայտնվում են հիմնականում եղջերավոր անասունները, որոնք արածում են քարանձավներում, քանի որ դրանցից որոշները վերածվել են ախոռների կամ խոտի պահեստի: Այցելուները կարող են ուսումնասիրել քարանձավային համակարգը, բայց կիրճով շրջելը նյարդերից թույլ մարդկանց համար չէ: Այնուամենայնիվ, 160 մետր երկարությամբ կախովի «Տիբեթյան կամուրջը», որը ցնցվում է ամեն քայլափոխին, ճամփորդությունը մի փոքր ավելի հեշտ է դարձնում, բայց ոչ պակաս հուզիչ:

Ձորի ներքևում գտնվում է 17-րդ դարով թվագրված Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին, իսկ ձորի աջ կողմում գտնվում է Անապատը՝ Մխիթար Սպարապետի գերեզմանը։ Մոտակայքում կարելի է գտնել նաև Սուրբ Տաթևոս քարանձավային եկեղեցին։